Yeryüzü Şekillerinin Sınıflandırılması

Yeryüzü şekilleri, Dünya'nın yüzeyindeki doğal yükseltiler ve çöküntülerdir. Jeomorfologlar tarafından, oluşum süreçlerine ve görünümlerine göre kapsamlı bir şekilde sınıflandırılırlar.

Oluşum Süreçlerine Göre Sınıflandırma:

1. Tektonik Şekiller: Plaka hareketleri sonucu oluşan dağlar, faylar ve volkanlar.
2. Volkanik Şekiller: Volkanik patlamalar sonucu oluşan kraterler, lav akıntıları ve küla tepe.
3. Magmatik Şekiller: Magma soğuma sonucu oluşan dayklar, kütler ve lakolitler.
4. Buzulsal Şekiller: Buzulların hareketi ve erimesi sonucu oluşan buzullar vadileri, morenler ve fiyortlar.
5. Akarsu Şekilleri: Akarsuların erozyonu ve birikimi sonucu oluşan nehir vadileri, deltalar ve seller.
6. Rüzgar Şekilleri: Rüzgarın erozyonu ve birikimi sonucu oluşan kum tepeleri, lös birikintileri ve yardanglar.
li>Karstik Şekiller: Suyun kireçtaşı ve dolomit gibi çözünür kayalarda yarattığı mağaralar, girdaplar ve yeraltı nehirleri.

Görünümlerine Göre Sınıflandırma:

• Dağlar: Yüksek ve dik yükseltiler.
• Tepeler: Dağlardan daha küçük yükseltiler.
• Platolar: Geniş, düz veya hafif eğimli yükseltiler.
• Yaylalar: Yüksek irtifadaki platolar.
• Ovalar: Düz veya hafif eğimli alçak alanlar.
• Ovadalar: Nehirler tarafından biriktirilen alüvyon birikintilerinden oluşan düz alanlar.
• Çöller: Az yağış alan ve seyrek bitki örtüsü olan kuru alanlar.
• Çayırlar: Otlarla kaplı düz alanlar.
• Ormanlar: Ağaçlarla kaplı bölgeler.

Yeryüzü şekillerinin sınıflandırılması, bunların oluşumunu, gelişimini ve çevre üzerindeki etkilerini anlamamıza yardımcı olur. Bu sınıflandırma, jeomorfolojinin yanı sıra coğrafya, jeoloji ve diğer disiplinler için de temel bir araçtır.