Dil nedir ? Dilin özellikleri nelerdir ?

Dil; insanlar arasında anlaşmayı sağlayan doğal bir vasıta , kendine has kanun ve kuralları olan ancak bu kanun ve kurallar çerçevesinde gelişen canlı bir varlık , temeli bilinmeyen zamanlarda atılmış gizli antlaşmalar sistemi ,seslerden örülü toplumsal bir kuruluştur.

Sesli işaret sistemi olan dil , aynı toplulukta yaşayanlar insanların anlaşabilmesini sağlayan en gelişmiş iletişim aracıdır.Dilin birden çok özelliği vardır. 

Dilin özellikleri:

1.Dil sistemlidir

Dil bir düzen içerinde, adım adım ilerleyerek kuşaktan kuşağa aktarılır.Örnek olarak annemiz ekmek kelimesinin ne anlama geldiğini bize öğreterek dilin devam etmesini sağlamış olur.

2. Dil kurallıdır

  Dilin konuşurken veya yazarken belirli bir kuralları vardır.örnek olarak konuşurken "merhaba nasılsın ?"  diye, bir kişiye sorarken bu şekilde sorulur.Bu dilin bir kuralıdır.Eğer "Nasılsın merhaba" şeklinde soracak olsaydık dilin yapısına ters düşer ve kuralını bozardık.Bundan dolayı dillin kendi içerisinde kendine has kuralları vardır.

3.Canlı bir varlıktır

   "Tengri teg tengride bolmış türk bilge kağan bu ödke olurtum. sabımı tüketi eşidgil. katıgdı tıngla"

8.yüzyılda söylenmiş Türklere ait bir söz olan bu cümleyi 21.yüzyıl  türkçesiyle yazacak olursak "Tanrı gibi gökte olmuş Türk bilge kağan bu zamanda tahta oturdum sözümü iyi işitin adam akıllı dinleyin." şeklinde yazabiliriz.Bu cümleden yola çıkarak dilin zamana göre değiştiğini ,etkilendiğini ve kendini güncellediği anlayabiliriz.

4.Dilde gizli antlaşmalar sistemi vardır

Temeli bilinmeyen bir zamanda insanların kendi aralarında uzlaştıkları bir tür kodlamadır, şifrelemedir.

Örnek olarak iki mağara hayal edelim.Bunlardan birisi diğerine bir elma getirmesi söylediğinde ikinci kişi elmanın ne anlama geldiğini bilmediği içim gidip armut getirebilir.Daha sonra birinci şahsımız ayva istediğinde ikinci kişi bu kez gidip elma getirebilir. Bundan dolayı ikisinin bak buna elma diyelim bunada armut diyelim bundan sonra şeklinde bir antlaşma yapması gerekir ki anlaşmazlıklar ortadan kalksın.Günümüzde Türkiye'de Tdk bu antlaşmayı kendi bünyesindeki görevliler ile yapıyor.

5.Seslerden oluşur

  Dil en küçük  yapı taşı sestir.Sesler belli bir sistemle bir araya gelince heceler, heceler bir araya gelerek kelimeleri, kelimeler de cümleleri oluşturur.

İnsan olarak sonsuz ses türü çıkarabiliriz lakin her doğal dilin konuşma sesleri sınırlıdır.Bu sınır dil alfabesindeki harf sayısına bağlıdır.Örnek olarak Türkçede bulunan "ş" harfi ingilizcede yoktur.

 

 Bundan dolayı topluluklar kendi aralarında yaptığı dile bağlı antlaşmalarla birden farklı diller ortaya çıkarmıştır.Aynı coğrafyada olan dilin farklı ve küçük değişikliklerini ağız diye tabir edebiliriz.

Şiveler ise dilin bölgesel olarak kullanılan türüdür.Örnek olarak Azerbaycan Türkçesi , Türkmenistan Türkçesi gibi. lakin halk arasında bunlar lehçe olarak değerlendirilir.
Aslına bakacak olursak lehçe ise dilin çok uzun yıllar önce kullanılan biçimidir.Lehçe yeni bir dil gibi ses ve özelikleriyle ana dile çok az bağlantısı olan dilin bir oluşumudur.