İslam düşüncesindeki yorum farklılıklarının nedenleri nelerdir?

İslam düşüncesinde ortaya çıkan sebepler şunlardır:

İnsanın yapısı. (zeka, kişilik, duygular vs.): Dünya üstünden şuan mevcud eskiden dünyada  yaşayıp vefat eden insanları ve gelecekte var olacak insanları düşünelim. Bu insanlardan bir tanesi bile birbiriyle aynı olmayacak aynı parmak izine haiz olmayacak. Bu insanoğlu zeka yapılarıyla anlayışlarıyla haiz oldukları romantik tepkilerle aile yaşantılarıyla en önemlisi karakteriyle birbirinden oldukca değişik olacaklardır. Böyle olunca da hepimiz diyemeyiz ki bu insanların tamamı okuduklarından anlatılanlardan gördüklerinden aynı şeyi anlayacak. Bu olası değildir. Sonuç olarak değişik yapılara haiz olan insanoğlu dine baktıklarına kişiliklerine nazaran anlamlar çıkarıyorlar.

 

Ortam ve kültür: Bilimsel psikoloji araştırmaları bile gösteriyor ki insanların karakter oluşumları ancak DNA’larıyla alakalı değil. Doğup yetiştiği ortam, bu ortamın haiz olduğu kültür de bir adamın karakterinin oluşmasında oldukca etken oluyor. Hal bu şekilde olunca da İslamı yorumlarken kültüründen çevresinin bulunmuş olduğu fikir yapısından da etkilenmeden edemiyor.

 

Bazı ayet ve hadislerdeki yoruma aleni ifadeler: Kuran-ı Kerim’de ve Hadis-i Şeriflerde yoruma aleni bırakılan lafızların bırakılması yorum farklılıklarına niçin olan sebeplerden bir tanesidir. Bunun üstüne de anlaşılan hükümler birtakım ayet ve hadislerde farklılık gösterebilir.

 

Başka toplumların kültüründen etkilenmeler: Başka toplumların din anlayışında etkilenerek benzeşim oluşturmak da yorumlarda farklılığa sebebiyet vermektedir.

 

Coğrafya ve iklim: Bu iki faktör insan yapısını etkilediği benzer biçimde insan anlayışını da etkilemektedir. En-nihayet bu vaziyet yorum  farklılığını netice olarak doğuruyor.