Edebiyatta Temel Konular: Anlatıcının Bakış Açısı

Anlatıcının bakış açısı, bir hikâyede olayların ve karakterlerin hangi perspektiften aktarıldığını belirler. Dört temel anlatıcı bakış açısı vardır:

Birinci Kişi Hikâye Eden: Anlatıcı, hikâyenin içinde yer alır ve olayları kendi bakış açısından anlatır. "Ben" zamiri kullanılır.

Üçüncü Kişi Gözlemci: Anlatıcı hikâyenin dışında durur ve karakterlerin düşüncelerini veya duygularını bilmeden yalnızca gözlemlediklerini anlatır. "O", "onlar" zamirleri kullanılır.

Üçüncü Kişi Bilinç Akışı: Anlatıcı, belirli bir karakterin zihnine girer ve onun düşüncelerini ve duygularını doğrudan anlatır. "O düşündü ki..." gibi ifadeler kullanılır.

Üçüncü Kişi Sınırlı: Anlatıcı, hikâyenin yalnızca bir karakterinin bakış açısından anlatır ve yalnızca o karakterin düşüncelerini ve duygularını bilir. "O bilmiyordu ki..." gibi ifadeler kullanılır.

Seçilen anlatıcı bakış açısı, bir hikâyenin tonunu, gerilimini ve okurun karakterlerle ilişkisini büyük ölçüde etkiler. Birinci kişi bakış açısı, okura daha samimi ve kişisel bir deneyim sunar; üçüncü kişi bakış açıları ise daha nesnel ve mesafeli bir anlatım sağlar.

Anlatıcının bakış açısı, yazarın hikayenin anlatılma şeklini kontrol etmesine ve okur üzerinde belirli duygular uyandırmasına olanak tanır. Birinci kişi bakış açısı, okurun karakterle empati kurmasını sağlar; üçüncü kişi bakış açısı ise daha objektif bir bakış açısı sunar ve okurun olayları dışarıdan gözlemlemesine olanak tanır.

Her anlatıcı bakış açısının kendine özgü avantajları ve dezavantajları vardır ve yazarlar, anlatmak istedikleri hikâyeye en uygununu seçmelidir.