İnsanın kati buyruğa uyarak hareket etmesinin amacı nedir?

Immanuel Kant, “Ahlak Meta fiziğinin Temellendirilmesi” isimli eserinde insan için kati bir buyruk, bununla birlikte genel bir yasa olmasını isteyebileceği maksime (kural) gore davranışta bulunmasıdır. Buna gore adamın kesin buyruğa uyarak hareket etmesinin amacı nedir? Açıklayınız.

 

İ.Kant, “Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi” adlı eserinde “terbiye” ve “ahlaki” kavramlarını aynı anlamda kullanmıştır. Kant’a bakılırsa ahlaki alanında koşulsuz buyruğa dayanan bir sistemin kurulmasını savunur. Akıl sahibi bir varlığın amacının kendisinin yasa koyucu olduğu düşüncesini taşıyarak “ödeve uygun” eylemde bulunmakla kalmayıp “ödevden dolayı” fiilde bulunmanın gerekliliğini taşıması gerekir. Kant’a göre buradaki fark bireyin kendi rolünü vurgulamakla birlikte yapılan eylemin sosyal ve psikolojik içgüdülere karışmasını engellemek olmalıdır.

 

Kant, herkesin kabul etmesi gereken bir yasanın “terbiye yasası” olması için, bu yasanın içinde olan bütün yükümlülüklerin kararı mutluluğun oluşmasını belirtir. Tüm diğer yaslarda da amaçlanan budur. Buradaki mutluluk insanın naturel yaşamındaki koşullarda değil zorunlu akılsal koşularda aranmalıdır.

Kant, “Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi” isminde eserinde şuna dikkat çeker. Genel yasalarca belirlenmiş “ödev” buyruğunu davranışın maksimi gibi doğrusu sanki kendi isteğiyle davranışta bulunması ve bu davranışı sonucunda yapılan eylemler bir vasıta değil bir gaye uğruna yapılmasıdır.

İnsanın hayatını sürdürmesi bir ödevdir ve buna her insanın doğrudan doğruya bir eylemi vardır. Ancak insanların gösterdikleri birtakım kaygı ve iç değerleri kuraların(maksimlerinin) çoğu zaman ahlaksal bir içinde ne olduğu yoktur.