Özgürlüğün sınırı var mıdır? Tartışalım

Özgürlük, felsefe içinde o kadar fazlaca tartışılan bir konudur ki, derhal her filozofun bu konu hakkındaki bir fikre sahip olduğunu görebilirsiniz. Özgürlüğün bir sınırı var mıdır sorusu, özgür iradenin varlığı veya yokluğu üzerine yöneltilmiş doğa ötesi bir sual değildir. Bu sual, insan özgürlüğünün nereye kadar olması icap ettiğini kapsayan ahlak felsefesi sorusudur.

İnsan özgürlüğünün bir sınırı olmalıdır.  Her ne kadar sınırlamalar gerektiren bir yerde kelimenin tam anlamıyla özgürlükten bahsedilemese de, toplumsal bir mevcudiyet olan adamın bu benzer biçimde sınırlamalara ihtiyacı olduğu bir gerçektir. Klasik bir argüman ile hürriyet; bir başkasının hürriyet alanına müdahale edilmiş olduğu anda biter. Ancak günümüz hukuk sistemi, bir başkasının “hakkına” müdahale etme potansiyelinizi dahi engeller. Örnek olarak gece 00:00’dan sonrasında yüksek sesle evin içinde müzik dinliyorsunuz. Bunu bir özgürlük davranışı olarak yorumlamak mümkün olmayacaktır.

Komşuların “uyuma” hakkını ellerinden almış olacağınız için, hem hukuk sistemi tarafınca cezai yaptırım ile karşı karşıya kalacak, bununla birlikte felsefi anlamda da bu davranışınız özgürlük kapsamı içerisinde yer almayacaktır. Bu örnek, bir başkasının hürriyet alanına ettiğiniz müdahaleyi özetler. Bir de, başkasının herhangi bir hakkına müdahale etme potansiyeli taşıyan yasaklı eylemler vardır. Alkol aldıktan sonra araç kullanmak, basit anlamda hürriyet benzer biçimde görünür. Ancak alkol alanların ilmi bir tespit ile kaza yapma payı u şeklinde bir rakama muadil geliyorsa, hukuk sistemi deneyimlerden almış olduğu bilgiler doğrultusunda bu durumu özgürlük olarak değerlendirmeyecektir.