Spinoza’nın ahlak görüşünün insanın özgürlüğü açısından önemi nedir?

Spinoza’nın ahlak görüşünün insanın özgürlüğü açısından önemi nedir? Değerlendiriniz.

Spinoza’ya göre bir tane sonsuz mutlak cevher vardır ve her şey bu mutlak cevherden şu demek oluyor ki Tanrı’dan türemiştir.  Her şey bununla beraber Tanrının da kendisidir. Spinoza Panteizm görüşüne bakılırsa Tanrı ve evrenin özdeş bulunduğunu ve insanında bu evrenin bir parçası olduğundan serbest olamayacağını savunur. Ona bakılırsa gerçek özgürlük, adamın kendi doğasını bilmesi, buna ayak uydurması ve Tanrı ile evrenin aynı şey olduğu bilgisiyle hareket etmesidir. Bu malumat sayesinde, Tanrı’yı bilmek ve her şeyin onun özünden zorunlu bir biçimde türediğini kavramaktır. Edinilen bu bilgiyi Spinoza erdemin zirvesi olarak kabul eder.

Spinoza’nın terbiye anlayışında kalbinde hürriyet düşüncesi yatsa da yeniden de insanın niçin ve sonuç ilişkisinden kurtulamayacağını düşünür. Ona gore bütün eylemlerimiz ve evrende olup biten her şey ön nedenlerle belirlenmektedir. Kararlarımız bir anda ortaya çıkmaz. Bunun öncesinde ön kararlar, fizyolojik vakalar benzer gelişmeler karar almamızı etkiler.

Spinoza, sadece Tanrı’nın serbest bulunduğunu vurgular ve bunu da Tanrı’nın ön kararlarının olmamasına bağlar. Bu nedenle sadece Tanrı gerçekten özgürdür. Spinoza, adamın serbest olabilmesi için tutkularından kurtulması gerektiğini ve dışsal etkenlerden oldukca insanların tinsel etkenlerden etkilendiğini düşünür. Bunun arasında insanın tutkularından kurtulup serbest olabileceğini savunur. İnsanın ahlaki fiil tutkularını kontrol altında tutup anlayabildiği ölçüde özgür olunabileceğini savunur.