Kuantum Dolanıklığı ve Einstein-Podolsky-Rosen Paradoksu

Kuantum dolaşıklığı, iki veya daha fazla parçacığın ayrılmış olsalar bile ilişkili kaldığı alışılmadık bir kuantum mekaniği olgusudur. Bu parçacıklar, birbirlerini anında etkileyebilirler, aralarındaki mesafe ne kadar büyük olursa olsun. Bu, Einstein-Podolsky-Rosen (EPR) paradoksuna yol açan rahatsız edici sonuçlara yol açar.

EPR paradoksu, dolaşık parçacıkların ölçülmesinin, diğer parçacığın durumunu anında etkilemesiyle ilgilidir. Bu, fiziksel olarak ayrı olan iki parçacığın, birbirleriyle etkileşime girmeden bilgi alışverişinde bulunduğu anlamına gelir. Bu, ışığın bile ulaşamayacağı hızlarda iletişime izin verecekmiş gibi görünmektedir ki bu da görelilik teorisiyle çelişmektedir.

Einstein, Boris Podolsky ve Nathan Rosen, bu paradoksu, kuantum mekaniğinin eksik olduğunu ve gizli değişkenler adı verilen gizli parametreler içermesi gerektiğini öne sürerek açıklamak için tasarladılar. Bu değişkenler, parçacıkların durumlarını önceden belirler ve uzaktan etkileşimi ortadan kaldırır. Ancak, John Bell tarafından yapılan deneyler, gizli değişken teorilerinin EPR paradoksunu açıklayamadığını göstermiştir.

Kuantum dolaşıklığı, klasik fizik anlayışımıza meydan okur ve kuantum mekaniğinin temel ilkelerinden biridir. Bu olgu, kuantum kriptografi ve kuantum hesaplama gibi yeni teknolojilerin geliştirilmesine yol açmıştır. Ayrıca, evrenin doğası ve uzay-zamanın yapısı hakkında derin soruları gündeme getirmektedir.