Makale Yazım Esasları

Bu bölümde anlatılanların yazar tarafından uygulanması zorunlu olmayıp editörel incelemeden sonra aşağıdaki şekilde tarafımızca düzenlenecektir. Sistemde hızlı bir şekilde yer almak isterseniz örnek şablon kullanabilir ve aşağıdaki kurallara göre yazabilirsiniz. Dergimizdeki makaleler dört ana grupta toplanmaktadır. Bunlar:

• Araştırma Makaleleri: Orjinal bir araştırmayı bulgu ve sonuçlarıyla yansıtan yazılardır. Çalışmanın bilime katkısı olmalıdır. Temel ve uygulamalı bilim alanlarında teorik, hesaplamalı ve deneysel özgün bilimsel çalışmalardan oluşur. En fazla 20 sayfa olması önerilir.
• Lisansüstü Tez Makaleleri: Yüksek lisans veya doktora tezinden çıkartılan özgün bilimsel araştırma sonucu yazılan makalelerdir. En fazla 15 sayfa olması önerilir.
• Derleme ve Tarama Makaleleri:  Yeterli sayıda bilimsel makaleyi tarayıp, konuyu bugünkü bilgi ve teknoloji düzeyinde özetleyen, değerlendirme yapan ve bulguları karşılaştırarak yorumlayan yazılardır. Temel ve uygulamalı bilim alanlarında tüm gelişmeleri ile birlikte son bilimsel çalışmalardaki teknik ve uygulamalar değerlendirilir. En fazla 20 sayfa olması önerilir.
• Editöre Mektup: Dergide yazılmış araştırma makalesi için editöre yazılmış ek bilimsel katkı, yorum ve eleştiri getiren makalelerdir. En fazla 3 sayfa olması önerilir.

 

Makale Yazım Kuralları

Makale yazı biçimimiz genel olarak Times New Roman – 10 puntodur. Şekil, tablo ve görseller için ise Times New Roman – 10 punto tercih ediniz. Konu başlıkları için kalın Times New Roman – 12 punto kullanınız. 

Makaleler, IBM uyumlu bilgisayar ve Microsoft Word yazılım programı kullanılarak A4 ebadında yirmi beş sayfayı geçmeyecek şekilde yazılması tercih edilir. Çalışma, dil bilgisi kurallarına uygun olmalıdır. Makalede noktalama işaretlerinin kullanımında, kelime ve kısaltmaların yazımında en son çıkan TDK Yazım Kılavuzu esas alınmalı, açık ve yalın bir anlatım yolu izlenmeli, amaç ve kapsam dışına taşan gereksiz bilgilere yer verilmemelidir. Makalenin hazırlanmasında geçerli bilimsel yöntemlere uyulmalı, çalışmanın konusu, amacı, kapsamı, hazırlanma gerekçesi vb. bilgiler yeterli ölçüde ve belirli bir düzen içinde verilmelidir.

Bir makalede sıra ile özet, ana metnin bölümleri, kaynakça ve (varsa) ekler bulunmalıdır. “Giriş”, “Sonuç” gibi başlıklar kullanıp kullanmama, çalışmanın türüne ve konunun gereğine bağlıdır. Fakat makalenin bir sonuç paragrafı bulunmalıdır. “Sonuç” araştırmanın amaç ve kapsamına uygun olmalı, ana çizgileriyle ve öz olarak verilmelidir. Metinde sözü edilmeyen hususlara “sonuç”ta yer verilmemelidir. Belli bir düzen sağlamak amacıyla ana, ara ve alt başlıklar kullanılabilir.

 

Başlık Yazımı

 

Seçilen başlık makalenin içeriğinde okuyucunun ne bulacağını net bir şekilde ifade etmelidir. Yazının içeriğini kısa, açık ve yeterli ölçüde yansıtacak nitelikte olmalı, büyük harflerle ve koyu yazılmalı, on beş kelimeyi geçmemelidi. Metin biçimi olarak Kalın Times New Roman 16 punto ile yazılması gerekmektedir. Türkçe başlık kullanılması zorunlu olup isteğe bağlı olarak İngilizce başlık da ekleyebilirsiniz.

Yazar Ad(ları) ve Adres(leri)

Yazı başlığının sağ altında olmalı, soyadın tamamı büyük harflerle yazılmalı, yazarın unvanı, kurumu ve elektronik posta adresi dipnotta belirtilmelidir.

 

Özet

 

Özet, başlık kadar güzel, net ve detaylı olmalı, gereksiz olan bayağı bilgi yığınından sıyrılmalı ve makalenin özünü yansıtmalıdır. Metin biçimi olarak italik Times New Roman – 9 punto tercih edilmelidir. Türkçe özet yazılmak zorunda olup İngilizce isteğe bağlıdır.

 

Özet kesinlikle giriş bölümüne ait olabilecek cümleler, genel yargılar içermemelidir. Bu bilgilere zaten birçok kişi/okuyucu/editör rahat bir şekilde ulaşabilmektedir ya da zaten vâkıftır.

 

Özet bölümünde, ana bölümlerde ayrıntılı olarak yapılan açıklamaların kısa ve net cümlelerle özünü yansıtacağınız kısımdır. Bu bölümde genel olarak;

• Makalenin yazılma amacı,
• Konunun kısa bir tanıtımı, neden bu konunun seçildiği ve özgün değeri,
• Kuramsal yaklaşım ve kullanılacak yöntemin ana hatları,
• Amaç ve hedeflerine ne gibi katkılarda bulunabileceği hususlarında ayrı paragraflar halinde kısa ve net cümlelerle bilgi verici nitelikte olmalıdır. 

 

Anahtar Kelime

Seçilen anahtar kelimeler makalenin literatür taranırken bulunmasında ve makalenin benzer anahtar kelimelere sahip makaleler ile birlikte listelenmesinde fayda sağlamaktadır. Erişimin kolaylaşması açısından önemlidir. Anahtar kelimeler seçilirken başlık ve özetten faydalanılabilir, genel ve daha spesifik kelimeler kullanılabilir. Genellikle 4-5 anahtar kelime makale için yeterlidir. Tamamen içeriğe ve başlığa bağlı olmakla birlikte, net ifade eden kelimeler kullanmak seçilimde rol oynar. Metin biçimi olarak italik Times New Roman – 10 punto tercih edilmelidir. Türkçe ve İngilizce olarak anahtar kelimelerin yazılması zorunludur.

Giriş

 

Giriş bölümü içerik olarak, yapılan çalışma hakkında okuyucuyu hazırlamayı gerektirir. Daha önce nasıl çalışmalar yapıldı? Neden böyle bir çalışma yapma gereksinimi duyuldu? Yapılan çalışma neden önemli? gibi bir takım soruların yanıtlarını barındırmalıdır.

 

Kısacası okuyucu/editör/araştırmacı yapılan çalışmanın orijinalliği ve önemi hakkında bilgiyi bu bölüm aracılığı ile edinmektedir. Bu anlamda bakıldığında giriş bölümünün ilk cümlesi problemin ya da hipotezin açık ve net olarak ifadesini içermelidir.

 

Bu bölümde daha önce yapılmış çalışmalardan bahsedilebilir ve referans gösterilerek bir kaç çalışmadan bir kaç cümle alınabilir. İdeal olarak değerlendirilen alıntılama sayısı 5-6 kadardır. Makalenizde başka konulardan referans içeriyor olması daha güçlü bir yazı olmasını sağlayacaktır.

 

Literatür iyi bir şekilde incelenmeli, daha önce yapılmış çalışmalar dikkatlice ele alınmalıdır. Literatür incelemesi sayesinde benzer makalelerden referans ve alıntıları yazınızda belirtebilir, sağlam temeli olan bir yazı hazırladığınızı gösterebilirsiniz.

 

Şekil, Tablo ve Fotoğraflar

Şekil, tablo ve fotoğraflar yazım alanı dışına taşmamalı, gerekiyorsa her biri ayrı bir sayfada yer almalıdır. Şekil ve tablolar numaralandırılmalı ve içeriğine göre Türkçe veya İngilizce olarak adlandırılmalıdır. Numara ve başlıklar, şekillerin altına, tabloların üstüne gelecek biçimde kelimelerin yalnızca ilk harfleri büyük olarak yazılmalı, ayrıca küçültmede ve basımda zorluk çıkarmaması için siyah mürekkeple, düzgün ve yeterli çizgi kalınlığında aydınger veya beyaz kâğıda çizilmelidir. Tablolar, “WORD” programındaki tablo komutuyla yapılmalıdır. Zorunlu durumlarda ise “EXCEL” tabloları kullanılabilir. Gerektiğinde açıklayıcı dipnotlar veya kısaltmalar, şekil ve tabloların hemen altında verilmelidir.  Ayrıca şekiller için belirlenen kurallara uyulmalıdır. Şekil, tablo ve resimlerin on sayfayı aşmaması tercih edilir. Şekil, tablo ve resimler aynen basılabilecek nitelikte olmak şartıyla metin içindeki yerlerine yerleştirilmelidir. 

 

Kaynak Gösterme (Atıflar)

• Makalede yapılacak atıflar, ilgili yerden hemen sonra, parantez içinde yazarın soyadı, eserin yayın yılı ve sayfa numarası sırasıyla verilmelidir. Örnek: (Okay 1990: 28)
• Birden fazla kaynak gösterileceği durumlarda eserler aynı parantez içinde, en eski tarihli olandan yeni olana doğru, birbirinden noktalı virgülle ayrılarak sıralanır. Örnek: (Gökyay 1982: 120; Okay 1990: 28)
• İki yazarlı kaynaklarda, araya tire işareti (-) konulur. İkiden fazla yazarlı kaynaklarda ise ikinci yazarın soyadından sonra “vd.” kısaltması kullanılmalıdır. Örnekler: (Şafak-Öz 2003: 15), (Barutçu-Aydemir vd. 2005: 157)
• Yazarın adı, ilgili cümle içinde geçiyorsa, parantez içinde tarih ve sayfanın belirtilmesi yeterlidir. Örnek: (1990: 28)
• Yazarın aynı yıl yayınlanmış iki eseri, yayın yılına bir harf eklenmek suretiyle ayırt edilir. Örnekler: (İlhan 2003a: 25), (İlhan 2003b: 58)
• Soyadları aynı olan iki yazarın aynı yılda yayınlanmış olan eserleri, adların ilk harflerinin de yazılması yoluyla belirtilir. Örnekler: (Demir, A. 2003: 46), (Demir, H. 2003: 27)
• Ulaşılamayan bir yayına metin içinde atıf yapılırken, bu kaynakla birlikte alıntının yapıldığı eser şu şekilde gösterilmelidir: Örnek: (Köprülü 1911: 75’ten aktaran; Çelik 1998: 25)
• El yazması bir eser kaynak gösterilirken, müellif veya mütercim adından sonra [yz.] kısaltması konmalı, varak numarası örnekteki gibi belirtilmeli ve tam künye kaynakçada gösterilmelidir. Örnek: (Ahmedî, [yz.] 1410: 7b)
• Arşiv belgeleri kaynak gösterilirken, metin içindeki kısaltma örnekteki gibi olmalı, açılımı kaynakçada verilmelidir. Örnek: (BCA, Mühimme 15: 25)

Dipnotlar: Dipnotlar, sadece yapılması zorunlu açıklamalar için kullanılır ve “DİPNOT” komutuyla otomatik olarak verilir. Buradaki atıflar da parantez içinde yazarın soyadı, eserin yayın yılı ve sayfa numarası gelecek şekilde düzenlenmelidir. Örnek: (Kaya 2000: 15)

Alıntılar: Makalede birebir yapılan alıntılar tırnak içinde verilmeli ve alıntının sonunda kaynağı parantez içinde belirtilmelidir. Beş satırdan az alıntılar cümle arasında italik olarak, beş satırdan uzun alıntılar ise sayfanın sağından ve solundan 1 cm içeride, blok hâlinde italik olarak verilmelidir. Birebir olmayan alıntıların sonunda sadece parantez içerisinde kaynak gösterilmelidir.

Kaynakça: Makalede kullanılan bütün kaynaklar “Kaynakça”ya alınmalı, makalenin konusu ile ilgili olsa dahi, yazıda değinilmeyen belge ve eserler kaynakçaya dâhil edilmemelidir. Kaynaklar ana metnin sonunda yazar soyadlarına göre (Soyadı kanunundan öncekiler için yazar adı esas alınır.) alfabetik olarak verilmelidir. Eser adları italik yazılmalıdır.

•  Kitap ve kitap niteliğindeki eserler

Yazarın soyadı (büyük harfle), adı (basım yılı), kitabın adı, basıldığı şehir: yayınevi.

Örnek: ÖKE, Mim Kemal (1983), İngiliz Casusu Prof. Arminius Vambery’nin Gizli Raporlarında II. Abdülhamit ve Dönemi, İstanbul: Doğuş Matb.

Eserin hazırlayıcısı, editörü, çevireni varsa, kitap adından sonra parantez içinde aşağıdaki gibi verilir: Yazarın soyadı, adı, (basım yılı), eserin adı, [hazırlayanın (hzl.), editörün (ed.) veya çevirenin (çev.) adı soyadı], basıldığı şehir, yayınevi.

Örnek: MEVLÂNA (2005), Mesneviden Seçme Öyküler, (hzl. Selim Gündüz Alp), İstanbul: Zafer Yay.

Eserin cildi eser adından sonra, kaçıncı baskı olduğu ise yayınevinden sonra belirtilir.

Örnek: KABAKLI, Ahmet (1992), Türk Edebiyatı, C.III, İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yay., 9. bs.

İki yazarlı eserlerde her iki yazar da verilir. Örnek: ÖZÖN, M. Nihat - DÜRDER, Baha (1967), Türk Tiyatrosu Ansiklopedisi, İstanbul: Remzi Kitabevi.

İkiden fazla yazarlı eserlerde yalnızca ilk yazar belirtilir, diğerleri için “vd.” kısaltması kullanılır. Örnek: AKPOLAT, Kemal – vd. (1960), Sezginin Gücü, İstanbul: Güneş Yay.

Aynı yazara ait birden çok eser kronolojik olarak sıralanır.

Bir yazarın aynı yıl yayınlanan eserlerini ayırt etmek için harfler kullanılır.

Örnek: SÜREYYA, Cemal (1991a),  Şapkam Dolu Çiçekle, İstanbul: Yön Yay.; SÜREYYA, Cemal (1991b).  Üstü Kalsın, İstanbul: Broy Yay.

Kurum yayınlarında, yazar yerine kurumun adı yazılır. Yazarı belli olmayan eserlerde, yazar yeri boş bırakılır ve eser, ilk harfine göre alfabetik sıralamaya girer. Yalnızca editörü veya hazırlayıcısı belli olan eserlerde aynı uygulama geçerlidir. Ancak eser adından sonra parantez içerisinde editör veya hazırlayıcısının adı ve soyadı belirtilir.

Örnek: T.C. Konya Valiliği – İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2006),  Mevlâna Bibliyografyası, (hzl. Adnan Karaismailoğlu – vd.), Konya: Damla Ofset.

Bölümlerini farklı yazarların oluşturduğu kitaplarda ve ansiklopedi maddelerinde şu örnek esas alınmalıdır.

Örnek: AKTAŞ, Şerif (1998), “Cumhuriyet Devri Türk Edebiyatı”, Türk Dünyası El Kitabı, C.III, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yay., 3. bs.

• Süreli yayınlardaki yazılar

Dergiler: Yazarın soyadı, adı (yıl, ay), “makalenin başlığı”, derginin adı, cilt no, sayısı: sayfa aralığı.

Örnek: KORAY, Enver (1983, Nisan), “Yeni Osmanlılar”, Belleten, C XLVII (186): 563–582.

Gazeteler: Yazarın soyadı, adı (yıl. ay. gün), “yazının başlığı”, gazetenin adı, (varsa) sayfa numarası.

Örnek: TALU, Ercüment Ekrem (1945.01.13), “Vah Velid”, Son Posta: 1,7.

Mülakat ve röportajlarda yazar adı olarak bunları yapan kişiler verilir. 

Örnek: UYSAL, Sermed Sami (1954.09.27), “Bayan Münire Dıranas Ahmed Muhib’i Anlatıyor”, Cumhuriyet: 1, 7.

• Tezler

Yazarın soyadı, adı, (tarihi), tezin başlığı, şehir: üniversite ve enstitü adı: (yayınlanmamış lisans/yüksek lisans/doktora tezi).

Örnek: KURALAY, Emel, (1953), Yeni Osmanlılar Muharriri Ebüzziya, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Türkiyat Enstitüsü, (Yayınlanmamış mezuniyet tezi).

• Bildiriler

Yazarın soyadı, adı, (yıl), “bildirinin başlığı”, sempozyum, panel veya kongrenin adı ve tarihi, düzenleyen kurum, şehir: yayın evi, sayfa no.

Örnek: TEVFİKOĞLU, Muhtar, (1989), “Ahmet Muhip Dıranas Üzerine”, I. Ahmet Muhip Dıranas Sempozyumu, 21 Haziran 1989, Sinop Valiliği, Sinop: Sinop Valiliği Yay.: 28-31.

•  İnternetten alınan bilgiler

Yazarın soyadı, adı, (son güncelleme tarihi), “internet belgesinin başlığı”, (erişim tarihi), internet adresi.

Örnek: BOZAN, Mahmut, (2014.01.01). “Bölge Yönetimi ve Eğitim Bölgeleri Kavramı”, Erişim tarihi: 2004.01.29, http://yayim.meb.gov.tr

NOT: Yazım kuralları hususunda, yukarıda belirtilenler dışında, karşılaşılabilecek özel durumlar için şu kaynaktan yararlanılabilir:

SEYİDOĞLU, Halil (2003). Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı, Geliştirilmiş 9. baskı, İstanbul: Güzem Yayınevi.