Sunucu Nedir ve Ne İşe Yarar?

Sunucu bütün IT altyapılarının çekirdeğini oluşturan en önemli bileşenlerden biridir. Peki ama sunucu tam olarak nedir ve ne işe yarar?

Sunucu bir ağdaki merkezi kaynağa veya hizmete erişimi yöneten bir bilgisayar veya yazılımdır. Daha basit bir ifadeyle söylemek gerekirse sunucu, istemci adı verilen başka bir program tarafından yapılan istemlere cevap veren bir tür bilgisayar programıdır.

Sunucu kelimesinin kökeni 20. yüzyılın ortalarına dayanır ve bekleme sıralarıyla ilgili matematiksel bir çalışma olan sıralandırma teorisinden türetilmiştir. Sunucu kelimesinin bilgisayarlar için kullanılmasına ise ilk olarak 1969 yılında internetin öncülü olarak kabul edilen ARPANET’i anlatan metinlerde rastlanılmıştır.

Sunucular istemci-sunucu modelinin, yani veriyi istemcilere sunan modelin bir parçası olarak çalışır. Bu da sunucunun amacını, yani veriyi paylaşmayı, işi dağıtmayı ve kaynakları paylaşmayı temsil eden bir tabirdir. Neredeyse tüm internet istemci-sunucu modeline dayanır. Bu modelde internete bağlı milyonlarca sunucu dünyanın her yerinde hiç durmaksızın çalışır. İstemci-sunucu modeli, ilişkinin talebe bağlı karşılıklı çalışmaya dayalı olduğu denkler arası (peer-to-peer) modelin zıddıdır.

Sunucular birbirinden çok farklı amaçlar için kullanılabilir. Bazı sunucular sadece belirli, daha doğrusu belirlenmiş görevler için kullanılır. Örneğin, bir uygulama sunucusu web uygulamalarını host eder, böylece ağ kullanıcıları bu sunucuları bu bilgisayar programının bir kopyasını kendi bilgisayarlarına yüklemelerine gerek kalmadan çalıştırıp kullanabilirler. Web sunucuları ise web sayfalarını host eder. Dosya sunucuları ise dosyaları ve klasörleri bir ağ içerisinde paylaşırlar.

Sunucular sürekli olarak talep edilen hizmetleri sunar ve IT altyapılarının temel parçalarından birini oluşturur. Bu sürekli talep nedeniyle birçok sunucu asla kapatılmaz çünkü sunucudaki herhangi bir hata veya hizmet dışı kalma durumu ağ kullanıcılarının ve şirketlerin büyük sorunlar yaşamasına yol açar.

Sunucuların şirketler için böylesine büyük bir öneme sahip olmasından ötürü, şirket sunucularında kullanılan donanımların hata riskini en aza indirecek bileşenlerden oluşturulması ve hata oranı en az olan özel donanım bileşenleriyle kurulması gerekir. Güç kesintisi ihtimallerine karşı kesintisiz güç kaynaklarının kullanılması ve bileşenlerin aşırı ısınmaya karşı soğutma sistemleriyle soğutulması gerekir. Bu tarz büyük ve şirket seviyesinde gelişmiş sunucular genellikle kesintisiz enerji kullanılan ve güvenlik önlemlerinin en üst seviyede olduğu veri merkezlerinde bulundurulur.

İşletim sistemlerine gelince, internette en çok kullanılan işletim sistemleri arasında Linux, Centos ve Windows Server bulunmaktadır ve bunların çoğu UNIX benzeri açık kaynaklı dağıtımlardır.