İşletim Sistemleri: Türleri, İşlevleri ve Temelleri

Bir işletim sistemi (OS), kullanıcı ile bilgisayar donanımı arasında bir köprü görevi gören bir sistem yazılımı paketidir. Bir bilgisayar sisteminin temel bileşenidir ve bilgisayarın kaynaklarını yönetir, programları çalıştırır ve kullanıcı arayüzü sağlar.

Türleri

1. Çok Kullanıcı İşletim Sistemleri: Birden fazla kullanıcıya aynı anda bir bilgisayara erişim sağlar, örneğin Unix, Linux.
2. Çok Görevli İşletim Sistemleri: Birden fazla programın aynı anda çalışmasına olanak tanır, örneğin Windows, macOS.
3. Gerçek Zamanlı İşletim Sistemleri: Dış olaylara çok hızlı yanıt vermesi gereken gömülü sistemlerde kullanılır, örneğin uçak kontrol sistemleri.
4. Dağıtılmış İşletim Sistemleri: Birden fazla bilgisayarı tek bir sistem gibi yönetir ve her bir bilgisayarın kendi kaynaklarını katkısıyla ortak bir kaynak havuzu oluşturur, örneğin Hadoop, MapReduce.
5. Mobil İşletim Sistemleri: Akıllı telefonlar ve tabletler gibi taşınabilir cihazlarda kullanılır, örneğin Android, iOS.

İşlevleri

• Donanım kaynaklarını yönetir (işlemci, bellek, depolama)
• Programları yükler, çalıştırır ve sonlandırır
• Dosya sistemi yönetimi sağlar
• Kullanıcı arayüzü sağlar ve kullanıcı komutlarını yorumlar
• Sistem güvenliğini sağlar
• Diğer yazılımlar ve donanımlarla iletişim kurar

Temelleri

Bir işletim sistemi tipik olarak aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

• Çekirdek: İşletim sisteminin kalbidir ve bilgisayar donanımıyla doğrudan etkileşime girer.
• Bellek Yöneticisi: Bilgisayarın belleğini yönetir ve programlara bellek tahsis eder.
• Dosya Sistemi: Bilgisayarın depolama cihazlarında depolanan dosyaları ve dizinleri yönetir.
• İşlem Yöneticisi: Çalışan programları yönetir, yeni işlemler oluşturur ve eski işlemleri sonlandırır.
• Aygıt Sürücüleri: Bilgisayarın donanımıyla işletim sistemi arasında iletişim kurar.

İşletim sistemleri, modern bilgisayar sistemlerinin vazgeçilmez bir parçasıdır ve bunların güvenli, verimli ve kullanımı kolay olmasını sağlar.