Kovalent, iyonik ve van der Waals yarıçapları arasındaki farklılık nereden kaynaklanmaktadır?

Kovalent, iyonik ve van der Waals yarıçapları arasındaki farklılık nereden kaynaklanmaktadır? Açıklayınız.

 

 

Bileşikler oluşurken bir araya gelen atomların türlerine göre farklı şekilde bağlar oluşmaktadır. Bu bağların bazıları çok kuvvetli bir yapıya sahipken bazıları ise zayıf yapıya sahiptir. Bu şekilde bir araya gelen atomların yarıçapları ölçülürken belirli kurallara göre ölçülmektedir. Şimdi sizlerle iyonik, kovalent ve van der Waals yarıçapları nedir ve nasıl belirlenir onları inceleyelim.

 

İyonik Yarıçap:

Hepimizin bildiği üzere bir metal atomu ve bir ametal atomunun bir araya gelerek oluşturduğu bağa iyonik bağ adı verilmektedir. Bu bağdaki en önemli nokta atomlardan birisi elektron vererek katyon özellik kazanırken diğer atom elektron alarak anyon özelliğe sahip olur. Bu bağ türü tamamen elektron alışverişine dayanan bir bağ türüdür. Bu bağ ile bir araya gelen atomlar farklı büyüklüklerde olduğundan yarıçapları hesaplanırken, iki atomun çekirdekleri arasındaki uzaklık ölçülür. Ölçülen değer iki atom arasında büyüklüklere göre bölüştürülür ve bulunan değer iyonik yarıçap adı verilir.

 

Kovalent Yarıçap:

Periyodik cetvelde bulunan iki adet ametal atomunun bir araya gelerek oluşturduğu bağa kovalent bağ adı verilmektedir. Bu bağ türünde iki ametal atomu da son katmanında bulunan elektronlarını ortaklaşa kullanırlar. Bu bağ türünde atomlar tek kovalent bağ oluşturduğundan iki atomun çekirdekleri arasında bulunan uzaklığın yarısı kovalent yarıçap değerini vermiş olur. Örnek olarak iki ametal atomunun çekirdekleri arasındaki uzaklığın 266 pm olduğunu varsayarsak kovalent yarıçap değeri 133 olur.

 

Van Der Waals:

Soygaz atomları kendilerine ait olan erime sıcaklığı altındaki değerlerde katı halde bulunmaktadır. Örnek olarak 83,6 K erime sıcaklığına sahip olan argon atomu 50 K değerde katı halde bulunur. Soygaz elementlerini katı halde iken bir arada tutan kuvvete Van Der Waals adı verilir. Bu halde iken sahip olduğu yarıçap değeri ise Van Der Waals yarıçapıdır.