Bellek ve Biliş

Psikolojinin temel konularından biri bellek ve biliştir. Bellek, deneyimleri ve bilgileri elde etme, saklama ve hatırlama yeteneğidir. Biliş ise çevreyi algılama, bilgiyi işleme, sorun çözme ve karar vermeyi içeren zihinsel süreçlerdir.

Bellek Süreçleri

Belleği genellikle üç temel süreçle açıklıyoruz:

* Kodlama: Bilgileri beyinde depolanabilecek bir forma dönüştürmek. * Depolama: Kodlanmış bilgileri belirli bir süre boyunca saklamak. * Hatırlama: Depolanan bilgileri beyinden geri getirmek.

Bilişsel Süreçler

Bilişsel süreçler, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çok çeşitli zihinsel aktiviteleri kapsar:

* Algı: Duyumları yorumlamak ve anlamlandırmak. * Dikkat: Belirli uyaranlara odaklanmak. * Dil: Kelimeleri, cümleleri ve fikirleri anlamak ve üretmek. * Problem Çözme: Engelleri aşmak veya amaçlara ulaşmak için stratejiler geliştirmek. * Karar Verme: Mevcut seçenekler arasında bilinçli seçimler yapmak.

Bellek ve Biliş Arasındaki İlişki

Bellek ve biliş yakından ilişkilidir. Beyindeki aynı bölgeler hem hafıza hem de bilişsel işlevlerde rol oynar. Örneğin, hipokampus yeni anıların oluşumundan sorumludur ve korteks bilgiyi işler ve saklar.

Bellek, bilişsel süreçleri destekler; çünkü bize geçmiş deneyimlerden ve bilgilerden yararlanma imkanı sunar. Öte yandan, bilişsel süreçler, bellekteki bilgilerin nasıl kodlanıp hatırlanacağını belirler.

Bellek ve Bilişsel Bozukluklar

Bellek ve bilişsel bozukluklar, bu süreçlerdeki işlev bozuklukları nedeniyle ortaya çıkar. Bunlar arasında şunlar yer alır:

* Demans: Bellek, biliş ve davranışta ilerleyen bir bozulma. * Alzheimer Hastalığı: Demansın en yaygın türü. * Hafıza kaybı: Belirli anları veya olayları hatırlayamama durumu. * Dikkat eksikliği bozukluğu (DEHB): Dikkat ve dürtüsellik kontrolünde zorluklarla karakterize edilen bir durum.