Davranışçı Psikoloji

Davranışçılık, psikolojideki en eski ve etkili yaklaşım türlerinden biridir. Davranışçılar, gözlemlenebilir davranışın psikolojik çalışmanın temel nesnesi olduğuna inanırlar, çünkü içsel düşünceler veya duygular gibi zihinsel süreçleri doğrudan gözlemleyemeyiz. Davranışçı psikolojinin temel ilkeleri şunları içerir:

• Gözlemlenebilirlik: Davranışçılar yalnızca doğrudan gözlemlenebilen davranışlarla ilgilenirler.
• Nesnellik: Davranışlar, her gözlemcinin aynı şekilde gözlemleyebileceği nesnel olaylar olarak görülür.
• Stimülüs-tepki: Davranış, dış uyaranlara verilen tepkiler olarak anlaşılır.
• Öğrenme: Davranışçılar, öğrenmenin davranışları şekillendirmede merkezi bir rol oynadığına inanırlar.
• Peşlendirme ve ceza: Davranış, istenen ya da istenmeyen sonuçlar doğurarak pekiştirilebilir ya da cezalandırılabilir.

Davranışçılık, Ivan Pavlov'un klasik şartlandırma çalışmalarıyla ve B.F. Skinner'ın edimsel koşullanma çalışmalarıyla başlamıştır. Davranışçı prensipler, eğitim, terapi ve hayvan eğitimi gibi çeşitli alanlarda başarıyla uygulanmıştır.

Ancak davranışçılık, içsel düşünceleri ve duyguları hesaba katmadığı için eleştirilere de uğramıştır. Bu eleştirilere yanıt olarak, bilişsel psikoloji ve hümanist psikoloji gibi diğer psikoloji yaklaşımları ortaya çıkmıştır.