II. Abdülhamid'e Kızıl Sultan Lakabını Kim Taktı

Abdülhamid’e “Kızıl Hayvan” lakabını takan Piyer Kiyar’dır.

Bu lakap ilk olarak, “Piyer Kiyar’ın hatırasına” adını taşıyan Fransızca bir kitapta yer almıştır. Peki, kimdir bu Piyer Kiyar? II. Abdülhamid’e düşmanlığı nerden kaynaklanıyordu?

Piyar Kiyar, 1893 yılında İstanbul’a gelmiş, Ermeni mekteplerinde 3 sene fesat tohumları ekmiş bir öğretmendir. Aslen Fransız olup Ermeniler hesabına çalışmıştır. Ermeni gençlerine felsefe ve edebiyat tarihi ile birlikte “Türklerin boyunduruğundan kurtulmak için çalışmak” dersleri vererek Ermeniler’i Osmanlı aleyhine kışkırtmaktan tutuklanan ve Fransız sefaretinin müdahalesi üzerine II. Abdülhamid tarafından serbest bırakılan Piyer Kiyar, İstanbul’u terk ederek Fransa’ya dönmüştür.

Piyer Kiyar, Fransa’ya döndükten sonra Ermeniler’in Türkler’in baskısı altında olduğu yaygarasını çıkararak Avrupa kamuoyunu Osmanlı Devleti aleyhine kışkırtmıştır. Azılı bir Türk düşmanı olan Piyer Kiyar, Yunan ordusuna gönüllü yazılıp Türkler’le savaşmaktan da geri kalmamıştır.

II. Abdülhamid, azınlıkları kışkırtarak Osmanlı Devleti’ni parçalamaya çalışanlara fırsat vermediği için ağza alınmayacak lakaplarla anılmış ve aşağılanmıştır.

II. Abdülhamid, Kendisine takılan lakaplarla ilgili şöyle demiştir:

“Tuhaf!. Bana: (Kızıl hayvan-Bete Rouge) lakabını takan Piyer Kiyar’mış.. Sözü bilirdimse de ortaya atanını bilmezdim. Taşıdığım yabancı ülke nişanları kadar, yine o yabancı ülkeler tarafından bana yakıştırılmış böyle birçok ünvanlarım vardır! Ben, bunlarla iftihar etmekte haksız değilim. İşte bakınız, “Kızıl Hayvan” payesinin verilme sebebini bu kitaptan (Piyer Kiyar’ın hatırasına adlı kitap)öğrendim. Ve öğreten de Aharonyan, Çobanyan adındaki iki Ermeni hatibinin hararetli nutuklarıdır!” (İsmet Bozdağ, Sultan Abdülhamid’in Hatıra Defteri, 9. Baskı, Pınar Yayınları, İstanbul 1992. s. 53; Levon Panos Dabağyan, Sultan Abdülhamid Han ve Ermeni Meselesi, Kum Saati Yayınları, İstanbul 2001. s. 87)

Mehmet Bicik