Osmanlı Beyliği İskan Politikasını Uygularken Hangi Hususlara Dikkat Etmiştir?
Bu yazı Hasan ERYILMAZ tarafından 24.07.2020 tarih ve 21:19 saatinde Tarih kategorisine yazıldı. Osmanlı Beyliği İskan Politikasını Uygularken Hangi Hususlara Dikkat Etmiştir?
makale içerik
Rumeli’de iskân faaliyetlerine, ilk fetih ile birlikte Orhan Gazi döneminden itibaren başlanmıştı. Osmanlıların Süleyman Paşa komutasında Rumeli’ye geçmeleri ile birlikte yerleşilen ilk kale Çimbi Kalesi olmuştu. Dolayısıyla Çimbi Kalesi Osmanlıların Rumeli kıyılarında elde etmiş olduğu ilk köprübaşı olması açısından büyük öneme sahiptir.
Türklerin Rumeli’ye Yerleşmeleri
Rumeli’de birçok fetih oluşturan Süleyman Paşa, Orhan Gazi’den fethedilen hisar ve vilayetlere yerleştirilmek suretiyle pek oldukça Müslüman’ın Rumeli’ye gönderilmesi icap ettiğini söylemiş ve Gelibolu bölgesine iskân ettirmiştir. Rumeli’deki Osmanlı iskânı içten gönüllü göçler ve mecbur sürgünler ile dıştan da belli bir dönemde Timur tehlikesi nedeniyle gerçekleşmiştir. Balkan toprakları benzer biçimde stratejik bir bölgenin iskânı Osmanlılar için ayrı bir öneme sahip olduğu için buraya nüfus nakledilmesine hayli itina gösterilmiştir. Rumeli’ye göç edenlerin birçoğunun amacının burayı yurt edinmek olduğu bilinmektedir.
Osmanlı Devleti’nin İskân Yöntemleri
Osmanlılar Rumeli’de kalıcı olmak istedikleri için buraya gelenleri ve sürgün ettiklerini sistemli bir halde iskân ettirmişler ve yeni ömür sahaları ile yerleşim birimleri oluşturmuşlardır. Bu uygulanırken de başta vakıf ve temlik metoduna başvurulurken, sürgün usulü de yaygın olarak kullanılmıştır. İnsanlar sürgün edilirken, onların en bereketli olacaklarına inanılan yeni fethedilmiş boş ve verimli araziler tercih edilmektedir. Çünkü bu siyasetin temel amacı, devletin kendi hasılatını arttırmaktır. Osmanlılar ‘da sıkça görülen bir tatbik da fethedilen yerlerin orayı fetheden komutanlara kılıç hakkı olarak verilmesidir. Böylece hem komutanlar ödüllendirilip fetih teşvik ediliyor bununla birlikte fethedilen yerlerin kaybedilmemesi için oraya başta yakınları olmak suretiyle nüfus nakledilip yerleşmeleri sağlanıyordu.