Osmanlıda Millet Sözü Neyi İfade Eder?

Millet sistemi aslına bakarsak Osmanlıda sosyal bir sistemdir. Osmanlı İmparatorluğu’nda milletler din usulüne bakılırsa ayrılmışlardır. Ayrılan dinler, Müslümanlar, Yahudiler, Hristiyan ve bunların alt mezhepleridir. Bu sistem ile insanlara özgürce dinini yaşama şansı verilmekteydi. Din ve vicdan hürriyeti sonuna kadar tanınmaktaydı. Bu sistem milliyetçilik sistemine kadar bütün düzeni sağlamaya yeten bir sistemdir. Millet sisteminin işlevinin kaybolduğu son yıllarda yerini Osmanlıcılık ve İslamcılığa bırakmıştır. Bu sistemler aslına bakarsak topluluğu bütünleştirmek amacıyla ortaya çıkmıştır.



Osmanlıda ulus sistemi, ortaçağ idare geleneklerine müsait olarak din/ mezhep ayrışması temeline dayanan bir sistemdir. Bu sistem Fatih Sultan Mehmet döneminde net olarak ortaya koyulmuştur. Tanzimat döneminde modernize edilmek istenen bir sistemdir. Osmanlı döneminde değişik milletlere ilişkin değişik dinler ve görüşler, tolerans ile karşılanmıştır. Bu fikir sistemi doğrultusunda Osmanlı topraklarında insanlara özgürce yaşama şansı tanınmıştır. Aslında bir imparatorluğun bu kadar uzun bir müddet dimdik ayakta kalmasını sağlayan, bu sistemlerin doğru bir biçimde yürütülmesidir. Baktığımızda Osmanlı Devleti arasında yaşayan toplumların karma olduğu görülmektedir. Her dinden her mezhepten adamın huzurlu ve rahatlık arasında yaşamış olduğu bir ortam olan Osmanlı Devleti bu düzeni elde etmiş durumdadır.



Osmanlı İmparatorluğu döneminde bu kadar tertipli bir sistem ile yönetilen topluluğun aksine, batılı ülkelerde daha değişik bir sistem vardır. O dönemde batılı devletler bu kadar ince ve duyarlı noktaları keşfedememişti. Farklı dinden olan insanları dışlama veya hor görme tutumları dikkat çekmektedir.