Türklerin İslamiyeti kabulüyle mimari anlayışlarında ne benzer biçimde değişimler olmuştur?

Türkler ilk defa Müslümanlarla Hz.Ömer döneminde karşılaşır. Emeviler döneminde Müslümanlığı kabul etmeye süregelen Türkler , Abbasilerin ılımlı politikaları ve Türk milletinin doğuştan savaşçı bir milliyet olması ile İslam’daki cihat anlayışının uyuşması cevabında Müslümanlığı kabul etmişlerdir.



Türklerin Müslümanlığı kabul etmesi ile beraber vakit içinde birtakım kültürel değişimler olmuştur. Türkler Müslüman olmadan ilkin göçebe bir ömür sürerken, Müslümanlığı kabulünden sonrasında vakit içinde yerleşik bir hayata geçmeye başlamışlardır. Aynı zamanda kültürel yönden ve ömür biçimlerinde de ciddi değişimler olmuştur.



Sanat ve bilime daha çok ehemmiyet verilmeye buna bağlı olarak da mimari yapılarda da gelişmeler sağlandı. Türklerin İslam’ı kabulünden sonrasında mimariyi 3 bölümde inceleriz.

• Sivil Mimari; Saray, Hamam, Derbend, Çeşme, İmarethane, Sarnıç, Bedesten olarak
• Dini Mimari; Kümbet, Şadırvan, Türbe, Cami, Külliye, Medrese, Tekke, Zaviye olarak
• Askeri Mimari; Kale, Hisar, Burç, Sur, Kışla, Tersane, Tabya olarak örneklendirebiliriz.

Türk mimarisinin şekillenmesinde iki kilometre taşı vardır. Birincisi Türklerin İslam’ı kabulü ikincisi ise buna bağlı olarak yerleşik hayata geçilmesi. Türkler yerleşik hayata geçmekle beraber bulundukları bölgelere hamam, çeşme, derbent sarnıç benzer biçimde toplumsal hayatta yararlı olacak mimari mamüller ortaya çıkarmışlardır. Hem İslami amaç hem yaşanılan toprakların düşmanlardan korunması ihtiyacına binaen askeri mimari de gelişmiş , müdafaa amacıyla kale, hisar, burç, surlar benzer biçimde mimari mamüller ortaya çıkartılmıştır. Yerleşik hayata geçen Müslüman Türkler ibadetlerini yapacakları, bilim ve sanat öğrenecekleri mimari yapılara gereksinim duymuşlar bu sebeple tekke, külliye, cami benzer biçimde yapılar inşa etmişlerdir.