Biyoloji Temel Konuları: Hücre

Hücre, tüm canlı organizmaların yapısal ve işlevsel birimidir. En küçük temel yaşam birimidir ve tüm canlı organizmaları oluşturan temel yapı taşlarıdır. Hücreler, çeşitli boyut, şekil ve yapılarda bulunurlar ve her birinin kendine özgü işlevleri vardır.

Hücreler iki temel kategoriye ayrılır: prokaryotlar ve ökaryotlar.

Prokaryot Hücreler

Prokaryot hücreler, çekirdek veya zarla çevrili organelleri olmayan en basit hücre tipidir. Genellikle bakteriler ve arkebakteriler gibi tek hücreli organizmalarda bulunurlar. Prokaryot hücreleri tipik olarak 0,1-5 mikrometre çapındadır.

Prokaryot hücrelerin yapıları şunları içerir:

*

Hücre duvarı: Hücreyi çevreleyen ve destek veren sert bir yapı.

*

Hücre zarı: Hücrenin içini dış ortamdan ayıran yarı geçirgen bir zar.

*

Sitoplazma: Hücrenin sıvı iç kısmı, içinde organeller ve diğer moleküller bulunur.

*

Nükleoid: Çekirdek benzeri yapı, hücrenin genetik materyalini içerir.

*

Ribozomlar: Protein sentezinden sorumlu organeller.

Ökaryot Hücreler

Ökaryot hücreler, prokaryot hücrelerden daha karmaşıktır ve çekirdek ve diğer zarla çevrili organeller içerirler. Hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve protistler gibi çok hücreli organizmalarda bulunurlar. Ökaryot hücreleri tipik olarak 10-100 mikrometre çapındadır.

Ökaryot hücrelerin yapıları şunları içerir:

*

Hücre duvarı: Bitki hücrelerinde bulunan ancak hayvan hücrelerinde bulunmayan sert bir yapı.

*

Hücre zarı: Hücrenin içini dış ortamdan ayıran yarı geçirgen bir zar.

*

Sitoplazma: Hücrenin sıvı iç kısmı, içinde organeller ve diğer moleküller bulunur.

*

Çekirdek: Zarla çevrili bir yapı, hücrenin genetik materyalini içerir.

*

Endoplazmik retikulum (ER): Protein sentezinde ve hücresel materyalin taşınmasında rol oynayan zarla çevrili bir yapı.

*

Golgi aygıtı: Proteinleri ve diğer molekülleri değiştiren ve paketleyen zarla çevrili bir yapı.

*

Mitokondri: Hücrenin enerji üretim merkezleri.

*

Lizozomlar: Hücresel atıkları sindiren zarla çevrili yapılar.

Hücreler, canlı organizmaların tüm temel yaşam süreçlerinden sorumludur ve büyüme, üreme, metabolizma ve diğer fonksiyonları yerine getirirler. Hücrelerin çalışılmasına sitobiyoloji denir.