Kısmi Basıncı Etkileyen Etmenler

Kısmi basıncı etkileyen faktörler nelerdir?

 

Doğada bulunan bütün gazlar birbiriyle karışım oluşturduklarında homojen olarak karışmaktadır. Bu bütün karışımlara ise çözelti adı verilmektedir. Hava, LPG ve doğalgaz gaz karışımına verilecek örneklerdir. Gaz karışımı içinde yer alan gazların tek başına bitirdikleri basınca ise kısmi basınç adı verilmektedir. Karışım içindeki toplam tazyik ise içinde bulunan gazların bölümü basınçlarının toplanmasıyla elde edilir. Normal gaz basıncını etkileyen bütün faktörler bölümü basıncı da etkilemektedir. Bu faktörler ise şunlardır:

 

Yoğunluk: Bir maddenin birim hacmindeki kütle miktarına yoğunluk ismi verilmektedir. “d” ifadesi ile gösterilir. M/V formülüyle bulunan miktardaki kütlenin artmasıyla doğru orantılı olarak artarken bu mikterın hacmi ile ters orantıya sahiptir. Kısmı basıncın artması ve azalmasında da etkili olan bu faktörde, yoğunluğu daha büyük olan gazlar karışımda daha çok kısmi basınca sahiptir.

 

Sıcaklık: Sıcaklık tüm maddelerde olduğu şeklinde gazlarda da basıncı etkileyen en mühim faktördür. Gaz maddelerinin sahip olduğu hız ve kinetik enerji sıcaklıkla doğru orantılı olarak artar. Kinetik enerjisi daha yüksek olan tanecikler bulunduğu kaba daha yüksek çarpma hızı ulguladığı sebebiyle yüksek basınca neden olacaktır. Farklı sıcaklıklarda bulunan gazlardan ısısı daha yüksek olanın bölümü basıncı daha yüksek olacaktır.

 

Hacim: Bir ortamda bulunan gazlar tanecikleri içinde bulunan boşlukların fazla olması nedeniyle muayyen bir hacme haiz değildir. Konuldukları kapta o şekle bürünerek belirli bir hacme sahip olurlar. Basınç ile hacim P.V=n.R.T bağlantısından da anlaşılacağı suretiyle ters orantıya sahiptir. Gaz karışımlarında ise minik hacme sahip olan gazın kısmi basınç oranı daha yüksektir. Bunun en önemli sebebi ise fazla hacimde tanecikler birbirinden daha çok uzaklaşacağından uyguladıkları tazyik da azalacaktır.

 

Yukarıdaki kriterler kısmı basıncı direk olarak etkilemektedir. Bir başka deyişle gazların basıncını etkileyen her faktör bölümü basıncı da etkiler.