Yeşil Kimyada 12 Prensip

Yeşil Kimya, çevresel etkiyi en aza indirerek ve doğal kaynakları koruyarak sürdürülebilir kimyasal süreçler geliştirmeyi amaçlayan bir disiplindir. 1990'larda Paul Anastas tarafından ortaya atılan 12 Yeşil Kimya Prensibi, bu disiplinin temelini oluşturmaktadır:

1. Atığı Önleme

Atık oluşumunu kaynağında önlemek için süreçler tasarlanmalıdır.

2. Atomların Ekonomisi

Sentezlerde kullanılan tüm malzemelerin reaksiyon ürünlerine dahil edilmesi hedeflenmelidir.

3. Daha Az Zararlı Kimyasal Sentezler

İnsan sağlığına ve çevreye zararlı maddeler yerine daha güvenli alternatifler kullanılmalıdır.

4. Güvenli Kimyasallar Tasarımı

Kimyasallar, kullanım ve bertaraf aşamalarında insan sağlığına ve çevreye zarar vermeyecek şekilde tasarlanmalıdır.

5. Güvenli Çözücüler ve Yardımcı Maddeler Kullanımı

Toksik, yanıcı veya çevresel açıdan zararlı çözücüler ve yardımcı maddeler yerine daha güvenli alternatifler tercih edilmelidir.

6. Enerji Verimliliği

Kimyasal süreçler, enerji tüketimini en aza indirmek için tasarlanmalıdır.

7. Yenilenebilir Hammaddeler Kullanımı

Fosil yakıtlar yerine yenilenebilir hammaddeler kullanılmalıdır.

8. Türevlendirmeden Kaçınma

Fonksiyonel grupların korunması ve yüksek verimli sentezler yoluyla türevlendirme adımları en aza indirilmelidir.

9. Kataliz

Stokiyometrik maddeler yerine daha az zararlı ve geri dönüştürülebilir katalizörler kullanılmalıdır.

10. Biyobozunurluk

Ürünler, kullanım ve bertaraf aşamalarında biyobozunur olmalıdır.

11. Geri Dönüşüm

Kimyasallar ve malzemeler, kullanım ve bertaraf aşamalarında geri dönüştürülmelidir.

12. Kaza Önleme

Kimyasal süreçler, kazaları ve emisyonları önlemek için güvenli bir şekilde tasarlanmalıdır.