Kırım Savaşı ve Paris Antlaşması

Nedenleri:

1- Rusya’nın Boğazlar üzerinde egemenlik kurmak istemesi (1833 Hünkar İskelesi Antlaşması ile elde ettiği hakları yeniden elde etmek istemesi)

2- Rusya’nın 1848 İhtilallerinden ve Avrupa’nın karışık durumundan yararlanmak istemesi ayrıca Osmanlı topraklarını ele geçirme düşüncesi

3- Kutsal Yerler Sorunu: Fransızların Katolikleri, Rusların Ortodoksları destekleyerek daha fazla kazanç elde etmek istemeleri

4- Rusya’nın elçi Mençikof aracılığı ile Rusya- Osmanlı ittifakını kurmak istemesi

Gelişimi:

Rusya, Eflak-Boğdan’ı alır ve 1853’te Sinop’ta Osmanlı donanmasını yakar. Bunun üzerine İngiltere, Fransa Piyemonte (Sardunya) Osmanlı Devleti’ni destekleyerek Rusya’yı yenilgiye uğratırlar ve Paris Antlaşması imzalanır.

Kırım Savaşı ve Paris Antlaşması dersimize Paris Antlaşması ile devam ediyoruz.

Paris Antlaşması (1856)
1- Osmanlı Devleti bir Avrupa devleti sayılacak, Avrupa devletleri hukukundan yararlanacak ve toprak bütünlüğü Avrupalı devletlerin güvencesinde olacaktır. (Bu şekilde Avrupa, Osmanlı’nın içişlerine daha çok karıştı.)

2- Karadeniz tarafsız olacak, tüm ulusların savaş gemilerine kapalı, ticaret gemilerine açık tutulacaktır.

3- Karadeniz’de Rusya ve Osmanlı savaş gemisi bulundurmayacak, tersane yaptıramayacaktır. (Bu madde Osmanlı’nın yenik çıktığının kanıtıdır.)

4- Boğazlar 1841 Londra Antlaşması’na göre yönetilecekti.

5- Tuna üzerinde ticaret gemileri dolaşabilecek, burada denetimi anlaşmaya katılan devletlerin oluşturduğu komisyon sağlayacaktır. (Osmanlı’nın Tuna nehri üzerindeki egemenliği sınırlandırıldı.)

6- Eflak-Boğdan’a ayrıcalık verilecek ve bu durum Batılı Devletlerin güvencesinde olacaktı.

7- Osmanlı Devleti’nin Paris Antlaşması sırasında ilan ettiği Islahat Fermanı’nı Avrupalı devletler dikkate alacak, yapılacak ıslahatlara karışmayacaklardır. (Tam tersine bu fermanla Avrupa daha çok Osmanlı içişlerine karıştı.)

• Osmanlı Devleti’nin XIX. yy.’da “galip devlet” olarak imzaladığı ilk ve tek antlaşmadır. Fakat 3. Madde Osmanlı Devleti’ni yenik devlet gibi göstermektedir

• Osmanlı Devleti ilk kez Avrupa devleti sayılmış, Avrupa hukukundan yararlanma fırsatını elde etmiş ayrıca kendi kendisini koruyamacağını kabul etmiştir. (1. Madde)

• Kırım savaşı nedeniyle Osmanlı Devleti ilk kez bir devletten (İngiltere) borç almıştır.

Mısır ve Boğazlar Sorunu konumuza da bakmanızı öneririz.