Türklerdeki hakimiyet anlayışının neticeleri nelerdir?

İlk Türk devletlerinden günümüze kadar var olmuş 16 Türk devleti, kendi belirlediği devlet gelenekleri ile yönetilmiştir. Dinin de üstünde baskı oluşturduğu gelenekler zamana ve yerleşilen yere nazaran şekillenmiştir. Her Türk devleti kendi belirlediği hakimiyet anlayışları ile devletin yönetilmesi sağlamaktadır. İlk zamanlar kut anlayışı çerçevesinde gelişen hakimiyet anlayışı sonralarda İslamiyet ile beraber cihan hakimiyeti kurmaya yönelik gelişmiştir. Genel itibari ile egemenliğin tek kişide toplanması görüşü yaygındı. Merkezi otoriteyi sağlam tutmanın tek yolu bundan geçmiş olduğu düşünülmüş olacak ki devlet, hanedanın ortak malı anlayışı ile yönetiliyordu.

Devletin gücünün kullanabilmesi yetkisi ve adaleti tesis etmek için hukuki bütün yetkileri kendinde toplaması elzemdi. Tabi ki bu yetkilerin kullanılması milletinin devletine olan bağlılığı ile mümkündür. Türk devlet geleneklerinde hakimiyetin tanrısal olarak düşünülmesi, halkın devlete olan itaatini arttırmıştır. Ayrıca adaletli yargı sürmeleri ve demokratik gelişimleri yerine getiriyor olması da devletin otoritesini kuvvetli tutmak için gereklidir. Bağımsızlığına düşkün olan Türklerin, tam bağımsız olma tutkusunun yerine getirilmesinde, devletin bağımsızlığını elde etmiş olması devlet otoritesini arttıran etkenlerdendir.

Sonuç olarak, deposu tanrısal olan bir yönetimin anlayışının doğru yönetilmediği sürece devlet yöneticilerinin Tanrı tarafınca görevine son verileceği düşüncesi hakimdi. İşler kötüye gittiğinde ekonomik ve siyasi anlamda başarısızlıklar baş gösterdiğinde ise yönetimin etrafında ki kuvvetli oluşumların görevleri devr alacağı hissi hep var olmuştur.